Giải Sinh lớp 12 Bài 12: Di truyền liên kết với giới tính và di truyền ngoài nhân

Giải Sinh lớp 12 Bài 12: Di truyền liên kết với giới tính và di truyền ngoài nhân

Bài 1 (trang 53 SGK Sinh học 12): Nêu các đặc điểm di truyền của tính trạng do gen nằm trên NST quy định.

Lời giải:

Các đặc điểm di truyền của tính trạng do gen nằm trên nhiễm sắc thể X quy định gồm có:

– Kết quả của phép lai thuận và nghịch là khác nhau, tức là tỉ lệ phân li kiểu hình ở hai giới khác nhau.

– Có hiện tượng di truyền chéo (từ ông ngoại qua mẹ xuống cháu trai).

Bài 2 (trang 53 SGK Sinh học 12): Bệnh mù màu đỏ – xanh lục ở người là do một gen lặn nằm trên NST X quy định. Một phụ nữ bình thường có em trai bị bệnh mù màu lấy một người chồng bình thường. Nếu cặp vợ chồng này sinh ra được một người con trai thì xác suất để người con trai đó bị bệnh mù màu là bao nhiêu? Biết rằng bố mẹ của cặp vợ chồng này đều không bị bệnh.

Lời giải:

Người phụ nữ bình thường có em trai bị bệnh mù màu, do vậy mẹ của cô ta chắc chắn là dị hợp tử gen gây bệnh mù màu. Vậy xác suất để cô ta có gen bệnh từ mẹ sẽ là 0,5. Người chồng không bị bệnh nên không mang gen gây bệnh. Như vậy, nếu cặp vợ chồng này đã sinh ra được một người con trai thì xác suất để người đó bị bệnh mù màu bằng 0,5 × 0,5 = 0,25. Vì xác suất để mẹ là dị hợp tử về gen gây bệnh là 0,5 và nếu đã là dị hợp tử thì xác suất để người con trai nhận được gen gây bệnh từ mẹ là 0,5. Hai sự kiện này là độc lập nhau nên tổng hợp lại, xác suất để cặp vợ chồng này sinh con bị bệnh sẽ là: 0,5 × 0,5 = 0,25.

Bài 3 (trang 53 SGK Sinh học 12): Làm thế nào để biết được một bệnh nào đó (ở người) là do gen lặn nằm trên NST giới tính X hay do gen trên NST thường quy định?

Lời giải:

Có thể theo dõi phả hệ để biết được bệnh di truyền do gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể thường hay trên nhiễm sắc thể X quy định nhờ đặc điểm của sự di truyền liên kết với giới tính.

Bài 4 (trang 54 SGK Sinh học 12): Nêu đặc điểm di truyền của gen ngoài nhân. Làm thế nào để biết được tính trạng nào đó là do gen trong nhân hay gen nằm ngoài nhân quy định?

Lời giải:

Dùng phép lai thuận nghịch có thể xác định được tính trạng nào đó do gen trong nhân hay gen ngoài nhân quy định.

Ví dụ, khi lai thuận, nghịch ở cây hoa mười giờ thì thu được kết quả khác nhau:

Lai thuận:

P. Cây lá đốm × Cây lá xanh → F1 : 100% Cây lá đốm.

Lai nghịch:

P. Cây lá xanh × Cây lá đốm → F1 : 100% Cây lá xanh.

Như vậy, sự di truyền tính trạng cây lá đốm liên quan với tế bào chất ở tế bào trứng của cây mẹ (lai thuận), và sự di truyền tính trạng cây lá xanh cũng chịu ảnh hưởng của tế bào chất ở tế bào trứng của cây mẹ (lai nghịch). Vì vậy, hiện tượng di truyền này là di truyền tế bào chất (hay di truyền ngoài nhân hoặc ngoài NST).

Bài 5 (trang 54 SGK Sinh học 12): Nếu kết quả của phép lai thuận và phép lai nghịch khác nhau ở 2 giới (ở loài có cơ chế tế bào học xác định giới tính kiểu XX – XY) thì kết luận nào được rút ở dưới đây là đúng?

a) Gen quy định tính trạng nằm ở NST giới tính X.

b) Gen quy định tính trạng nằm trong ti thể

c) Gen quy định tính trạng nằm trên NST Y.

d) Không có kết luận nào nêu trên là đúng.

Lời giải:

Đáp án: d.