Cẩm nang học tập
Nội dung bài viết
Giới thiệu thành phố Hồ Chí Minh – Bài số 1
Không mang nét cổ kính rêu phong như Hà nội ngàn năm văn hiến, không có sự yên tĩnh thâm trầm và thơ mộng như Cố Đô Huế, thành phố Hồ Chí Minh là thành phố trẻ trung và hiện đại mới 310 năm tuổi. Nhưng trong lòng thành phố đã chứa đựng biết bao giá trị văn hoá nhân văn, văn hoá lịch sử được kết tinh và thăng hoa từ sự giao lưu của nhiều nền văn hoá khác nhau trên nền tảng bản sắc văn hoá dân tộc.
Đến với thành phố, vào bất cứ lúc nào bạn cũng cảm nhận được sự năng động, sự thay da đổi thịt hàng ngày. Là cửa ngõ của Đất Phương Nam, ngay tại trung tâm thành phố, từ bến Bạch Đằng bạn có thể xuống thuyền xuôi theo sông Sài Gòn để được hòa mình với thiên nhiên bao la của sông nước, hướng về những làng nghề truyền thống, vườn cây ăn trái xum suê, vườn cây kiểng, chợ nổi trên sông hay khu du lịch sinh thái Cần Giờ…, tất cả sẽ đem đến cho bạn những khoảnh khắc thật khó quên.
Những nụ cười, những ánh mắt thân ái của người dân Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh đã, đang và sẽ chờ đón bạn.
THÀNH PHỐ 310 NĂM TUỔI
Nhà thờ Đức Bà xưa và nay.
Thành phố Hồ Chí Minh khi xưa là một khu vực của Vương quốc Phù Nam (thế kỷ 1 đến thế kỷ 7), rồi đến Chân Lạp (thế kỷ 8 đến thế kỷ 17) có tên gọi là Prey Nokor. Năm 1698, chúa Nguyễn Phúc Chu cử Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh vào thiết lập chính quyền tại khu vực này. Kể từ thời điểm đó, khu vực Gia Định đã trở thành lãnh thổ của Đàng Trong. Trong thời kỳ quân Tây Sơn tấn công Nguyễn Ánh, khu vực Cù Lao Phố (Tp.Biên Hòa) sầm uất của người Hoa bị tàn phá, người Hoa đã chuyển qua lập phố chợ buôn bán ở Chợ Lớn. Sau khi Pháp chiếm Nam Kỳ, chính quyền thực dân đã quy hoạch thành phố Sài Gòn làm thủ phủ Nam Kỳ và đã phát triển nơi này thành một thương cảng phục vụ cho xuất nhập khẩu của chính quyền thuộc địa. Từ năm 1956, Sài Gòn trở thành thủ đô của Việt Nam Cộng hòa, thành phố đã được nâng cấp phát triển và bùng nổ dân số. Vào ngày 30 tháng 4 năm 1975 Việt Nam thống nhất và đến năm 1976 thì thành phố Sài Gòn được đổi tên là Thành phố Hồ Chí Minh.
Từ rất sớm, nơi đây đã trở thành trung tâm thương mại sầm uất, giao lưu với nước ngoài rất nhộn nhịp, là nơi phát triển mạnh các nghề thủ công mỹ nghệ, và là nơi tiếp xúc sớm nhất kỹ thuật của Châu Âu. Hiện nay, Thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành một trung tâm công nghiệp, văn hoá, khoa học kỹ thuật, trung tâm giao dịch quốc tế, một đầu mối giao thông quan trọng, một trung tâm du lịch và là một trong ba thành phố lớn của Việt Nam.
Giới thiệu thành phố Hồ Chí Minh – Bài số 2
Ở Việt Nam có sáu mươi tư tỉnh thành, mỗi tỉnh thành có một tên gọi khác nhau, có khi là gắn với những truyền thống của tỉnh thành ấy, có khi là gọi tên theo đặc trưng tỉnh thành. Và có một thành phố rất đặc biệt, nó đặc biệt không chỉ bởi vẻ đẹp đẽ, thơ mộng, không chỉ bởi những truyền thống văn hóa bởi nó đẹp bởi ngay cái tên gọi của nó, thành phố mang tên bác Hồ Chí Minh, tên của người lãnh tụ vĩ đại của Việt Nam, để mỗi khi nhắc đến thành phố Hồ Chí Minh thì người ta sẽ cảm nhận được một cái gì đó rất ấm áp, rất thân thương, dù cho chưa từng được đặt chân đến.
Thành phố Hồ Chí Minh là một trong hai trung tâm kinh tế, xã hội, văn hóa lớn nhất của Việt Nam, cùng với thủ đô Hà Nội, thì thành phố Hồ Chí Minh thường gắn với cái không khí nhộn nhịp, với sự tấp nập của chốn phồn hoa đô hội. Thành phố Hồ Chí Minh xưa có tên gọi là Sài Gòn, là thành phố trực thuộc trung ương, đây cũng là thành phố có quy mô dân số cũng như tốc độ đô thị hóa lớn nhất của cả nước, thành phố Hồ Chí Minh cũng là một trong những thành phố có diện tích lớn nhất của cả nước, với diện tích khoảng 2.095.06 ki lô mét vuông bao gồm mười chín quận và năm huyện.
Thành phố Hồ Chí Minh trước hết được biết đến là một trung tâm kinh tế, chính trị lớn nhất của cả nước. Điều này được thể hiện ngay trong cơ cấu kinh tế GDP và tỉ lệ đóng góp của thành phố này đối với sự phát triển chung của cả nước, chiếm khoảng hai mươi phần trăm trong cơ cấu kinh tế GDP của cả nước. Ở thành phố Hồ Chí Minh có rất nhiều những trung tâm công nghiệp lớn, có nhiều loại hình kinh tế, dịch vụ phát triển. Mặt khác, thành phố Hồ Chí Minh còn nằm ở khu vực chuyển tiếp giữa các vùng lớn của cả nước là Tây Nam Bộ và Đông Nam Bộ, nên thành phố Hồ Chí Minh có điều kiện trong trao đổi hàng hóa và liên kết phát triển kinh tế giữa các khu vực. Cũng vì sự phát triển vượt bậc của thành phố này mà đã thu hút về đây rất nhiều lao động, họ đến từ khắp nơi của các miền Tổ quốc.
Thành phố Hồ Chí Minh là nơi có quy mô và mật độ dân số lớn nhất của cả nước. Theo thống kê của cục dân số, thì dân số của thành phố Hồ Chí Minh năm 2011 lên đến 7.521.138 người. Trong khi đó, nếu tính cả những người mà không đăng kí lưu trú thì có thể lên đáng mười triệu người. Sự đông đúc về dân số này tạo điều kiện cho thành phố này có nguồn nhân lực dồi dòa, có điều kiện phát triển các ngành kinh tế. Nhưng mặt trái của nó không phải không có, dân số quá đông dẫn đến tình trạng bùng nổ dân số, thất nghiệp, thiếu việc làm và gây ra khó khăn trong việc quản lí dân số, giải quyết việc làm, còn chưa kể đến sự phát sinh của những tệ nạn xã hội, ô nhiễm môi trường.
Về vị trí địa lí, thành phố Hồ Chí Minh là một trong các thành phố thuộc Đông Nam Bộ, cũng là thành phố đóng vai trò nòng cốt, chủ lực của khu vực Đông Nam Bộ. Vì nằm ở phía Nam của tổ quốc nên khí hậu ở thành phố Hồ Chí Minh nắng nóng quanh năm, ban ngày nắng nóng những về đêm thì thời tiết lại vô cùng mát mẻ, rất thuận lợi cho việc phát triển các loại cây công nghiệp nhiệt đới, mang lại nguồn tiền tệ lớn cho đất nước như: cà phê, ca cao,cao su, hạt điều…Đây cũng là khu vực ít có những thiên tai nhất của cả nước. Thành phố Hồ Chí Minh được bồi tụ của con sông Cửu Long màu mỡ, tạo nên một vùng đồng bằng Sông Cửu Long rộng lớn, có điều kiện để phát triển hoạt động sản xuất nông nghiệp. Vì vậy mà thành phố Hồ Chí Minh là thành phố dẫn đầu cả nước về bình quân lương thực trên đầu người lớn, không chỉ cung ứng lương thực cho người dân cả nước mà còn cho xuất khẩu. Mang lại nguồn lợi kinh tế cao.
Đó là vị trí địa lí và những lợi ích mà vị trí ấy mang lại cho thành phố Hồ Chí Minh. Còn xét về truyền thống lịch sử thì đây cũng là thành phố có truyền thống trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Mỗi khi có giặc ngoại xâm thì thành phố Hồ Chí Minh luôn là một trong ba thành phố luôn đi đầu trong hoạt động đấu tranh của cả nước, cùng với thành phố Hà Nội và thành phố Huế. Đặc biệt, trong cuộc đấu tranh chống đế quốc Mĩ, thành phố Hồ Chí Minh mà khi đó mang tên là Sài Gòn là trung tâm chính trị, quân sự lớn của Mĩ – Ngụy. Cũng vì vậy mà đây là trọng điểm của các cuộc đấu tranh, là nơi chứng kiến mọi thăng trầm của lịch sử Việt Nam. Đại hội năm 1976 đã quyết định đổi tên Sài Gòn thành thành phố Hồ Chí Minh, thành phố mang tên Bác.
Như vậy, thành phố Hồ Chí Minh là một trong hai trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa giáo dục lớn nhất của Việt Nam, cùng với thủ đô Hà Nội,thành phố Hồ Chí Minh đã và đang có tốc độ phát triển kinh tế ngày nhanh chóng, góp phần to lớn cho sự phát triển chung của đất nước Việt Nam. Không chỉ là trung tâm trọng yếu phát triển kinh tế mà thành phố Hồ Chí Minh cũng là thành phố một thành phố giàu truyền thống lịch sử cũng như truyền thống văn hóa lâu đời.
Giới thiệu thành phố Hồ Chí Minh – Bài số 3
Thành phố Hồ Chí Minh (tên cũ là Sài Gòn) cách Thủ đô Hà Nội 1.730 km (đường bộ) về phía Bằc; từ trung tâm thành phố cách biển Đông 50 km theo đường chim bay, có 15 km bờ biển, diện tích tự nhiên là 2.095 km2, dân số hơn 6 triệu người.
Tính từ khi địa danh Sài Gòn được ghi vào sổ sách của triều đình nhà Nguyễn năm 1608 cho đến nay thì vùng đất này đã được hơn 300 tuổi. Vào đẩu năm Mậu Dấn (1698), quan Thống suất Nguyễn Hữu cảnh theo lệnh Chúa Nguyễn vào mở mang vùng đất phía Nam. ông đã thành lập phủ Gia Định, lặp xứ Đổng Nai, Sài Gòn, dựng dinh Trấn Biên… Vùng đất Nam Bộ lúc đó đất rộng người thưa. Năm 1859, thực dân Pháp đánh chiếm Gia Định, số dân ở đây chỉ khoảng 500 ngàn người. Thống đốc quân sự người Pháp là Bonard chia tỉnh Gia Định thành 3 phủ, mỗi phủ có 3 huyện, dưới huyện có tổng, dưới tổng có xã. Sài Gòn lúc bấy giờ là tỉnh lị của Gia Định. Năm 1864, Chợ Lớn được tách ra khỏi Sài Gòn vì đây là khu vực sinh sống của người Hoa đang trên đả làm ăn thịnh vượng.
Cuối thế kỉ XIX, Sài Gòn đã mang, dáng dấp của một đô thị theo kiểu phương Tây. Trong nội thành đã xuất hiện những trục đường lớn có ngã tư, ngã năm, ngã bảy. Nhiều nhà tầng xây bằng gạch, xi màng cốt thép, quảng trường, bến cảng, công viên… lẩn lượt mọc lên.
Trên địa bàn Sài Gòn có tới hàng trăm sông ngòi, kênh rạch nhưng sông lớn không nhiểu, lớn nhất là sông Sài Gòn mà đoạn chảy qua thành phố dài 106 km. Hệ thống đường sông từ thành phố lẽn miền Đông và xuống các tỉnh miển Tây, sang Cam-pu-chia đểu thuận lợi.
Khí hậu ở đây chia ra làm hai mùa rõ rệt. Mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Nhiệt độ trung binh là 27°c. Thổ nhưỡng chủ yếu do phù sa cũ và phù sa mới bổi đắp mà thành. Do vị trí địa lí và những yếu tố đất đai, khí hậu thuận lợi nôn vùng đất này sớm trở thành nơi hội tụ của các thương nhân bốn biển, năm châu. Cảng Sài Gòn được thành lập từ năm 1862. Các tàu buôn của người phương Tây và các nước lân cận đã cập cảng Sài Gòn. Các địa danh như: chợ cấu ông Lãn- chợ Cẩu Kho, chợ Binh Tây, chợ Rẫy, chợ Bến Thành… dần dần trở nên quen thuộc đối với thương nhân.
Cuối thế kỉ XIX (ngày 15/3/1874) Tổng thống nước Cộng hoà Pháp kí sắc lệnh thành lập thành phố Sài Gòn. Từ đó, hàng loạt công trình được xây dựng: những công sở, trường học, bệnh viện, nhà thờ, trung tâm thương mại, công nghệ dịch vụ, giao thông vận tải, bưu điện… Đầu thế kỷ XX, Chợ Lớn lại sáp nhập vào Sài Gòn. Sài Gòn – Chợ Lớn trở thành đô thị lớn nhất Đông Dương, được ca ngợi là Hòn ngọc Viễn Đông.
Sài Gòn được cả thế giới biết đến vì đây là nơi mở đầu cho cuộc kháng chiến anh dũng chống quân xâm lược Pháp và kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử ngày 30 tháng 4 năm 1975. Kì họp thứ nhất của Quốc hội khoá VI nước Cộng hoà Xã hội Chù nghĩa Việt Nam tổ chức vào ngày 2 tháng 7 năm 1976 đã quyết định đổi tên Sài Gòn là thành phố Hồ Chí Minh.
Toàn thành phố hiện nay có 24 quận, huyện. Nội thành có các quận 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, Tân Binh, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Thủ Đức, Gò Vấp, Binh Tân và Tân Phú. Ngoại thành có các huyện Nhà Bè, cẩn Giờ, Hóc Môn, Củ Chi, Binh Chánh. Tổng cộng là 317 phường, xã, thị trấn. Các dân tộc: Kinh, Hoa, Chăm, Khmer… cùng chung sống trên mảnh đất trù phú này. Dân số của thành phố khoảng 6 triệu người, từ khắp đất nước tụ họp về đây làm ăn, sinh sống. Các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư nhiều vào lĩnh vực sản xuất hàng hoá, kinh doanh và dịch vụ… nên thành phố đã có quy mô của một trung tâm công nghiệp, thương mại lớn nhất nước.
Thành phố Hồ Chí Minh là đầu mối giao thông của cả miền Nam, bao gồm đường sắt, đường bộ, đường thuỷ và đường không. Từ thành phố đi Hà Nội có quốc lộ 1A, đường sắt Thống Nhất và quốc lộ 13 xuyên Đông Dương. Sàn bay quốc tế Tân Sơn Nhất cách trung tâm thành phố 7 km, là sân bay lớn nhất ở Việt Nam với hàng chục đường bay quốc tế.
Ngoài cơ sở hạ tầng khá tốt, mạng lưới giao thông tương đối thuận tiện, thành phố Hồ Chí Minh còn có tiềm năng du lịch rất lớn. Nơi đây là vùng đất gắn liền với lịch sử đấu tranh giành độc lập của dân tộc ta kể từ khi thực dân Pháp đặt chân lên đất nước Việt Nam và cũng là nơi người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã ra đi tìm đường cứu nước (1911). Gắn liền với sự kiện đó, Bến Nhà Rồng và Bảo tàng Hồ Chí Minh là di tích quan trọng, thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài nước. Các di tích cách mạng khác như Địa đạo Củ Chi, 18 thôn Vườn Trầu, Đền thờ liệt sĩ Bến Dược, các nhà bảo tàng, nhà hát lớn, các công trình kiến trúc thời Pháp là những điểm du lịch hấp dẫn. Gần đây, thành phố đã xây dựng thêm nhiều khu du lịch như Thanh Đa, Bình Quới, các khu vui chơi giải trí như Đầm Sen, Kì Hoà, Suối Tiên,.. đã thu hút lượng du khách khá đông. Thành phố đang tiến hành tôn tạo các di tích lịch sử, các công trình kiến trúc cổ… khôi phục nền văn hoá truyền thống kết hợp với tổ chức lễ hội, các tua du lịch sinh thái để khai thác tiềm năng và phát triển công nghệ du lịch của thành phố.
Với hơn 300 năm hình thành và phát triển, thành phố Hồ Chí Minh có nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng như Bến Nhà Rồng, Cảng Sài Gòn, Đển thờ Quốc TỔ, Dinh Xã Tây (ủy ban Nhân dân Thành phố), Nhà hát lớn, Bưu điện Thành phố, các ngôi chùa cổ (chùa Giác Lâm, chùa Bà Thiên Hậu, chùa Tổ Đinh Giác Viên…), cáp nhà thờ cổ như Đức Bà, Huyện Sĩ, Thông Tây Hội, Thủ Đức…). Nhìn chung, Sài Gòn – Gia Định là nơi hội tụ nhiều dòng chảy văn hoá và có một nền văn hoá kết hợp hài hoà giữa truyền thống của người Việt, người Chăm, người Khơme với những nét đặc sắc của văn hoá phương Bắc và phương Tây.
Có thể nói Sài Gòn – thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm văn hoá, chính trị của miền Nam ra đời và phát triển khá sớm và phong phú của sách, báo, trường học, của đội ngũ trí thức và văn nghệ sĩ, các hoạt động giao lưu văn hoá, văn học, nghệ thuật diễn ra thường xuyên khiến cho Sài Gòn từ lâu đã là một thành phố có ảnh hưởng về văn hoá đối với cả nước. Với tiềm năng to lớn, trong một tương lai không xa, chắc chắn thành phố Hồ Chí Minh sẽ phát triển ngang tầm với các thành phố hiện đai, văn minh trong khu vực và trên thế giới.
Nguyễn Tuyến tổng hợp
